domingo, 29 de dezembro de 2013

[GRAMATIKERO] SED




SED

Conjunção que:
1.  mostra contraste:
- La papero estas tre blanka, sed la neĝo estas pli blanka.(O papel é muito branco, mas a neve é mais branca.)
- Pli bona estas knabo malriĉa sed saĝa, ol reĝo maljuna sed malsaĝa.(Melhor é um menino pobre, mas prudente que um rei idoso, mas insensato.)

2. introduz uma ação, que impossibilita ou prejudica uma ação precedente:
- Mi volis lin bati, sed li forkuris de mi.(Eu queria bater nele, mas ele fugiu de mim.)
- Mi volis ŝlosi la pordon, sed mi perdis la ŝlosilon.(Eu quis fechar a porta, mas perdi a chave.)

3. introduz algo, que é uma surpresa em relação a algo precedente
- Mia frato ne estas granda, sed li ne estas ankaŭ malgranda: li estas de meza kresko.(Meu irmão não é grande, mas também não é pequeno: ele é de estatura média.)
- Melankolio sed ne doloro, plenigis lian bruston. (Melancolia, mas não dor encheu o peito dele.)

4. introduz algo, que valoriza palavras, que exprimem negação na oração anterior:
- Ne la febro, ne la malsano, sed la maljuneco lin paralizis.(Não a febre, não a doença, mas a velhice o paralisou.)
- Mi scias, ke vi estas ne sole librovendisto, sed ankaŭ libreldonisto.(Sei que você não é somente um vendedor de livros, mas também um editor.)

5. mostra contraste com algo, que está subentendido:
- Post malpli ol duonhoro ŝi revenis, sed ne sola.  Oni supozis, ke ŝi revenos sola.(Após menos de meia hora ela voltou, mas não sozinha.Supôs-se que ela voltaria sozinha.)
- Anstataŭ kafo li donis al mi teon kun sukero, sed sen kremo.  Oni supozis, ke estos ankaŭ kremo en la teo.(Em vez de café ele me deu chá com açúcar, mas sem creme.Supôs-se que também haveria creme no chá.)


Notas:
1) Algumas vezes sed não liga duas orações, mas introduz uma frase que expressa mudança no tema da conversa ou sua interrupção:
- Sed ni ne parolos plu pri tiu ĉi punkto. (Mas nós não falaremos mais sobre este ponto.)
- Sed ni revenu al nia interrompita analizado.(Mas voltemos à nossa análise interrompida.)

2) Sed também pode introduzir um grito de surpresa ou de  desaprovação:
- Mi donos al vi kvin eŭrojn. – Sed tio ne estas justa!( Darei a você cinco euros. – Mas isso não é justo!)
- Li venkis en la konkurso. – Sed tio estas ja bonega! (Ele venceu no concurso. Mas isso é, sem dúvida, ótimo!)

3) Sed frequentemente aparece junto com tamen, que dá ênfase ao contraste:
-Mi ne scias la lingvon hispanan, sed per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron. (Não conheço a língua espanhola, mas com a ajuda de um dicionário espanhol-alemão, eu entretanto compreendi um pouco sua carta.)
-Ŝi havis forton kaj ŝi estis laborema, sed ŝi tamen restis malriĉa. (Ela possuía força e era trabalhadora, mas no entanto era pobre.)

4) Sed / Tamem
Às vezes tamem aparece no início de uma oração, que está ligada à frase anterior. Neste caso tamen tem um papel de ligação entre as frases e praticamente iguala-se ao papel de sed. Também se poderia dizer que a conjunção sed está subentendida:
- La buŝo de Marta iom ekmoviĝis, tamen ĝi eligis nenian sonon. (A boca de Marta começou a mover-se um pouco, contudo não emitiu nenhuma espécie de som.)

5) Após kvankam usa-se tamen, e não sed.
- Kvankam Alfred ne matenmanĝis kaj videble havis multe por fari, li tamen respekte respondis.(Embora Alfred não tivesse tomado o café da manhã e tivesse visivelmente muita coisa a fazer, ele contudo respondeu respeitosamente.)

--
Postado por Blogger no GRAMATIKERO em 12/28/2013 04:19:00 PM




Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko

quinta-feira, 26 de dezembro de 2013

Esperanto - Libere gustumebla

Gazetaraj Komunikoj de UEA
N-ro 529
2013-12-26


FREŜA REVUO "ESPERANTO" LIBERE GUSTUMEBLA


La unua numero de la revuo Esperanto redaktita de Fabrício Valle estas nun presata kaj atingos la abonantojn en papera formo en januaro. La redaktoran ŝanĝon akompanas granda ŝanĝo de la grafika aspekto, sed ankaŭ enhave la redaktoro celis fari la oficialan organon de UEA vigla kaj leg-invita. Kvankam temas pri la unua numero de la jaro 2014, Valle nomas ĝin sia "nula" numero, kiu estas ankoraŭ iel eksperimenta kaj eble ne libera de malglataĵoj. Li pensas, ke necesos ses numeroj, ĝis la revuo firme trovos sian vojon enhave kaj aspekte.


Same kiel jam ekde la jaro 2004, post la enpresejigo la nova numero fariĝis legebla en la reta Jarlibro por la individuaj membroj de UEA, kiuj registriĝis kiel uzantoj de tiu servo.

Por ke ĉiu ajn esperantisto povu konatiĝi kun la plursence freŝa revuo, la januara numero tamen estas libere elŝutebla ĉe la retejo de UEA.

Por tiuj, kiuj volos legi ankaŭ la aliajn numerojn aperontajn en la jaro 2014, estas je dispono la reta membroaliĝilo de UEA. 





--


Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko

domingo, 22 de dezembro de 2013

Nova Eldono de INKO

Kovrilo de la Decembra kajero de InKo

Eliris el la presejo la Decembra numero de la revuo InKo, eldonata de Kultura Kooperativo de Esperantistoj. 

Jen la ĉefaj eroj de tiu gazeto:

Varmega temperaturo dum TV-programo filmita em KKE
  • Meksiko: landa kongreso kun internacia etoso
  • Atleto diskonigis Esperanton dum maratono em Berlino
  • Prezidanto de BEL rezignis sian postenon
  • Vortaro por uzantoj de Android
  • Ne duonvoĉe... Sed tutkore...
  • KER-ekzameno en TV
  • Medicina vortaro preparatas
  • Premio FAME-2014



InKo estas disponebla papere kaj interrete. La virtuala versio legeblas tie ĉi.
Postado há  por 

--


Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko

Forpasis Helmar Frank

Forpasis Helmar Frank
Libera Folio by Redakcio  
Helmar Frank, 19. 2. 1933 – 15. 12. 2013

Helmar FrankProfesoro Helmar Frank estas inter esperantistoj konata plejofte kiel iniciatinto, fonda prezidanto  kaj multjara motoro de la Akademio Internacia de la Sciencoj San Marino (AIS). Tio certe estas lia tre grava merito, sed necesas ankaŭ rememori, kiel  enhavriĉan kaj rezultoplenan vivon li havis en pluraj fakoj: Li estis sendube pioniro de informadika psikologio kaj fronta reprezantanto de kibernetika pedagogio, ene de kiu li intensive okupiĝis inter aliaj problemoj pri lingvo-orientiga instruado de Esperanto.

Li estis ankaŭ kunfondinto de Eŭropa klubo, okupiĝanta pri neŭtrala lingva politiko, politike engaĝiĝinta liberalo, portanto de la Meritkruco de la Germana Federacia Respubliko, kaj honora profesoro de pluraj universitatoj en Eŭropo, Azio kaj Ameriko.

Mi aldonu ankaŭ mian privatan subjektivan noton: Mi kunlaboris kun profesoro Frank longtempe kiel senata sekretario de AIS kaj ankaŭ kiel membro de la eldoneja grupo Akademia Libroservo (libera eldoneja grupo ene de AIS) kaj eldonisto de pluraj liaj verkoj, kaj do ni pasigis sufiĉe da tempo kune.

Dume mi multe lernis de lia precizeco kaj respondeco, sed ankaŭ mi ekkonis lin kiel homon amikeman kaj sporteman, ekzemple kiam ni dum kelkaj kongresoj ĉiutage matene komune intensive naĝis jam antaŭ la matenmanĝo.

Profesoro Frank estis tre fekunda faka kaj scienca aŭtoro. En la festlibro omaĝe al la okdekjariĝo lia bibliografio ampleksas je 38 dense skribitaj paĝoj, plenaj de liaj publikaĵoj. Tio certe estas grava heredaĵo por liaj sciencaj posteuloj. Malgraŭ tiuj siaj atingoj li restis ĉiam ne nur nobla, sed ankaŭ modesta kaj helpema persono. Honoron al lia memoro!

Petro Chrdle


--


Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko

sábado, 21 de dezembro de 2013

Gramatikero SE






SE

 

Conjunção:


1. que introduz uma oração e mostra condição, suposição, ocasião:

- Se ni vin ne komprenas, kiu do povus vin kompreni? (Se nós não o compreendemos, quem então poderá compreendê-lo?)

- Se Esperanto tamen vivis kaj kreskis regule, ni povas pri tio sincere nin gratuli. (Se porém o Esperanto viveu e cresceu com regularidade, nós podemos por isso nos parabenizar.)

- Eble ankoraŭ atendas min ia ĝojo, se mi tiel mirakle konserviĝis. (Possivelmente ainda me aguarda alguma alegria, se eu tão milagrosamente me  conservei.)

- Se oni amas la gaston, oni zorgas la paston. (Se se ama o hóspede, cuida-se da massa.)

- Se via frato pekis kontraŭ vi kaj li pentas, pardonu al li. (Se seu irmão pecou contra você e ele está arrependido, o perdoe.)

-  Mi povos sveni, se mi restos sola. (Poderei desmaiar, se ficar sozinha.)

- Se mi estus sana, mi estus feliĉa. (Se eu estivesse saudável, estaria feliz.)

-  Pli bone estus al li, se li neniam estus naskita. (Melhor seria para ele, se nunca tivesse nascido.)


2. que significa que a premissa de duas proposições é verdadeira:

- Se nombro estas dividebla per 4, ĝi estas dividebla per 2. (Se um número é divisível por 4, ele é divisível por 2.)


3. usada como citação:

- Ĉio havas sian "sed" kaj "se". (Tudo tem o seu "mas" e seu "se".)

- Se ne estus "se" kaj "tamen", mi al ĉio dirus amen! (Se não fosse o "se" e o "contudo", a tudo eu diria amém!)

- Ĉio dependas de "se"  kaj "kiam". (Tudo depende do "se" e de "quando".)


Notas:

1- Se / Ĉu:

Alguma vezes confunde-se o uso de "se" e "ĉu". Usa-se o "ĉu" nos casos de interrogação indireta e onde há o sentimento de incerteza ou dúvida:

- Mi ne scias ĉu mi iras dentiston aŭ doktoron. Se mi iras dentiston, povas ne esti denta problemo. (Não sei se vou ao dentista ou ao médico. Se vou ao dentista, pode não ser um problema dentário.)

- Se li venos, ni faros grandan feston. (Se ele vier, faremos uma grande festa.)

- Mi ne scias, ĉu li venos. (Não sei se ele virá.)

2- Se , se ("se, apesar da aparência","se, apesar de todas as previsões"):

- se mi volus halti, mi ne povus.(Mesmo que quisesse parar, eu não conseguiria.)

3- Se...nur(única condição):

- "Se nur tion li deziras," respondis la orgenisto, "li povas tion lerni ĉe mi. ("Se apenas isso ele deseja,"respondeu o organista," ele pode aprender isso comigo.)

4-Se kaj nur se, se...kaj nur tiam (se e somente se). Significa a equivalência de duas proposições:

- Nombro estas dividebla per 6, se kaj nur se ĝi estas dividebla per 2 kaj 5. (Um número é divisível por 6, se e somente se, for divisível por 2 e por 3.)

4- Se ne. (se não, sem essa condição):

-  Ĉeestu du atestantoj: se ne, mi ne subskribos la kontrakton. (Estejam presentes duas testemunhas: se não, não assinarei o contrato.)

6- Quando "se" encontra-se no começo da frase, frequentemente usa-se "tiam" para ajudar na clareza. Pode-se usar também tiuokaze, tiaokaze ou  similares:

- Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo. (Se todos varrerem diante de sua porta, então em toda a cidade haverá ordem.)

-- 


Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko