Fine, kiel infanoj lernas paroli?

Posted by

Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Paŭlo S. Viana el Brazilo

Fine, kiel infanoj lernas paroli?

Ni ĉiuj jam multfoje aŭskultis la jenan aserton, kiu havas staton de senkontesta certeco: infanoj lernas paroli per imitado kaj ripetado. Ankaŭ ĉi tie, en nia Esperanta RetRadio, ni jam aŭdis ĝin. Ĉu iu povus dubi pri tio?

Tamen, jes!

Profesoro Charles Yang, el la Universitato de Pensilvanio, en Usono, publikigis studaĵon en revuo de la Akademio de Scienco, per kiu li proponas tute alian klarigon por la lingvoakiro fare de infanoj: ili lernas paroli per gramatiko! En tio, li apogas la teorion de la fama usona lingvisto Noam Chomsky, laŭ kiu la homa lingvo estas speco de instinkto.

Kompreneble, per "gramatiko" la profesoro ne celas tiun enuigan serion da reguloj, kiuj turmentas gelernantojn en lernejoj. Temas pri la fakto, ke infanoj ne nur imitas kaj ripetas, sed sekvas "ĝeneralajn regulojn", kiam ili komencas uzi lingvon. Ili sekvas logikan modelon por kunigi vortojn, preskaŭ same kiel plenkreskaj homoj. Ilia lingvokapablo estas multe pli kompleta ol tio, kion ili sukcesas elparoli.

Por veni al tia konkludo, Yang studis multenombrajn registrojn de "paroladoj" de infanoj. El tiuj frazoj li observis, ke la etuloj preskaŭ perfekte kunigas artikolon kaj substantivon, ekzemple. Li komparis tiujn "paroladojn" kun vastega stoko da kolektitaj frazoj kaj esprimoj uzataj de la popolo en Usono por lingvaj esploroj. Li konkludis, ke la infanoj dekomence uzas lingvajn strukturojn jam ekzistantajn, kio supozigas, ke ilia kapablo estas kvazaŭ genetike akirita.

Simila esploro, farita kun ĉimpanzoj, tute fiaskis, kiam oni provis instrui al ili lingvon de gestoj. La bestoj apenaŭ sukcesis ripeti movojn por gajni premiojn. Ili ne sukcesas evolui ĝis la lingvaj strukturoj de homoj.

Jen pensiga hipotezo. La akirado de homa lingvo ankoraŭ ne estas plene konata fenomeno, kaj klarigo pri tio povas havi almenaŭ unu gravan praktikan sekvon: kiu estas la plej efika metodo por lerni novan lingvon, kiam oni jam ne estas bebo?

.... Esperanto, mia lingvo, minha língua!

Esperanto@Brazilo - http://esperanto.brazilo.org

Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

ESPERANTO KAJ UNESKO: 70 JAROJ

Esperanto: La Lingvo de Pacon kaj Komunan Historion La 10-an de decembro 2024, la esperantistaro festos gravan datrevenon: la 70-an jaron de la fama Montevidea Rezolucio, kiu unufoje kaptis la atenton de Unesko al Esperanto. Ĉi tiu historia evento okazis en la Parlamenta Palaco en Montevideo, kie la Ĝenerala Asembleo de Unesko en 1954 formale rekonis la kontribuon de Esperanto al la edukado, kulturo, kaj interkompreno inter popoloj. Esperanto kaj Unesko: Kunlaboro por Pacon kaj Kulturan Riĉecon La Montevidea Rezolucio estas pli ol nur dokumento; ĝi simbolas komunan vizion inter Unesko kaj la esperantista movado por konstrui mondan pacon tra edukado kaj kulturo. Ĉi tiu ligo inspiras generaciojn de esperantistoj, kiuj, malgraŭ stereotipoj, agas kiel antaŭenpuŝantoj de signifaj ideoj. Ili ne nur ludas inter si en lingva ludo, sed strebas efektive ligi kulturojn kaj instigi komunikadon sen baroj. La rezolucio celas krei mondon, kie scienco kaj kulturo plibonigas homajn rilatojn, kaj ...

Salvadoro, Bahio, Brazilo - omaĝas oficiale Esperanton

En solena kaj historia momento por la Esperanto-movado, la kongresaj partoprenantoj estis akceptitaj kaj omaĝitaj de la Konsilantara Ĉambro de Salvadoro, laŭ antaŭa anonco. Ĉi tiu evento, okazanta la 14-an de novembro 2024, substrekas la rekoneblan subtenon de la loka aŭtoritato por la internacia lingvo Esperanto. La omaĝo okazis dum speciala sesio en la Konsilantara Ĉambro Cosme de Farias, organizita de la urba konsilanto Silvio Humberto, kiu profunde rekonas la kontribuojn de la Brazila Esperanto-Ligo (BEL) en la socia kaj kultura disvolviĝo de la lando. Establita en 1907, BEL dediĉis sin al la promociado de egaleco kaj inkluziveco en lingva komunikado, kontribuante al interkultura kompreno inter brazilanoj kaj la internacia komunumo. Kun la temo "Esperanto kaj la scioj, praktikoj kaj kulturoj de Brazilo," la evento altiris atenton al la grava rolo de Esperanto en la brazila edukado kaj kulturo, kaj alportis novan lumon al la laboroj de BEL kaj de la Brazila Esperantista Ju...

Esperanto — Internacia Movado

Pesquisar este blog