Pular para o conteúdo principal

[GRAMATIKERO] TIA





TIA

1. Pronome adjetivo, que exprime qualidade  e significa " desta qualidade, natureza, espécie, deste grau":
- Neniam antaŭe li estis en tia needukita kompanio. (Nunca antes ele esteve em tal mal-educada companhia.)
- Do, ĉu ne estus al vi agrable havi tian saman kapablon? (Então não seria para você agradável ter a mesma espécie de capacidade?)
- Mia teruro estis tia, ke mi ne povis elparoli unu vorton. (Meu terror era tal, que eu não pude pronunciar uma palavra.)
- Ili estas fieraj, ni ne estas tiaj. (Eles são orgulhosos, nós não somos dessa espécie.)
- Mi ĝojas, ke vi havas tian saman opinion, kiel mi. (Fico feliz, que você tenha a mesma espécie de opinião que eu.)
- Vi bonvolus fari ĉiajn ŝanĝojn, se tiaj montriĝus necesaj. (O Sr. teria a bondade de fazer todas as modificações, se tais- isto é, tais coisas- se fizessem necessárias.)
- Tia estas mia opinio. (Tal- ou "esta"- é a minha opinião.)
-  Kun kiu vi kuniĝas, tia vi fariĝas. (Com quem você se une, tal você se torna.)
- Li ne estas tia persono, kiu permesus al si tion. (Ele não é esse tipo de pessoa, que se permitiria aquilo.)


2. Interjeição:
- Tia homo mortis! (Essa espécie de homem morreu!)
- Tia aroganteco! (Que arrogância!)

3. Correlativo adjetivo usado com kia ou kiel, mostrando comparação sobre qualidade:
- Kia patro, tia filo. (Qual pai, tal filho)
- Restu ĉiam tia, kia vi estas. (Permaneça sempre tal, como você é.)

4. Pronome demonstrativo, usado para representar:
a) um adjetivo:
- Por ke lingvo estu universala ne sufiĉas nomi ĝin tia. (Para que uma língua seja universal não é suficiente denominá-la tal.)
b) um substantivo indefinido:
-   Vane serĉados homon senpekan: tian vi ne trovos. (Em vão procurarás um homem sem pecado: tal- isto é, um homem assim- não acharás.)

Notas:
1) O uso de tia, como interjeição não é muito comum. Frequentemente usa-se kia:
- Kia teruraĵo! (Que coisa terrível!)
- Kia belega lando! (Que lindo país!)

2) Tia / Tiu
Tia se refere à qualidade do ser ou objeto, enquanto tiu se refere à individualidade. Veja os exemplos:
- Tian personon, mi ne akompanos. (Esse tipo de pessoa, eu não acompanharei.)
- Tiun personon, mi ne akompanos. (Essa pessoa eu não acompanharei.)

Uma curiosidade: houve uma transformação gradual do Esperanto do "Kia estas via nomo?" para "Kiu estas via nomo?". Zamenhof pensava no KIA pois julgava o nome como uma qualidade da pessoa e hoje em dia vê-se que o nome é uma busca de identidade e individualidade do ser. Essa é uma mudança feita no próprio corpo do movimento esperantista, provando que o aspecto sociológico influencia no estilo da língua.

Postado por Blogger no GRAMATIKERO em 9/28/2014 07:43:00 AM



Programo MIA AMIKO

Lernu Esperanton kun amikoj


ESPERANTO@BRAZILO

Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

http://esperanto.brazilo.org

*

Twitter: @MiaAmiko

Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Novaĵoj pri Briksaj landoj en 2025

La BRICS-emblemo en Brazilo en 2025 estos la sumauma-kotonarbo. La brazila registaro publikigis la BRICS-emblemon, kiu estos uzata por la landa  prezidanteco de la unuiĝo en 2025. La emblemo prezentas la sumauma-kotonarbon  kreskantan en Amazono, kiu estas pentrita en la koloroj de la naciaj flagoj de la ŝtatoj  de la BRIKS-unuiĝo.  1. La 1-an de januaro, la prezidanteco de BRICS oficiale transiris de Rusio al Brazilo. Tio estas la dua sinsekva jaro, ke la latinamerika ŝtato fariĝas la centro de altiro por politikistoj de la plej alta nivelo. Plej verŝajne, Rio-de-Ĵanejro iĝos la ĉefurbo de la ĉefa evento, nome  la renkontiĝo je la nivelo de ŝtatestroj. Almenaŭ la ĉefaj eventoj de la G20 en 2024 okazis tie. La pasintan novembron la urbestro de Rio-de-Ĵanejro Eduardo Paes diris, ke li jam proponis al brazila prezidento Luiz Inacio Lula da Silva okazigi tie la Pint-Kunvenon. Cetere, la estro de la brazila Ministerio pri eksterlandaj aferoj Mauro Vieira deklar...

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

La Trankvila Transo: Esperanta Filmo, kiu Kortuŝas kaj Inspiradas

En la lastatempa festivalo de Esperanto-USA, la 5-minuta filmo "La Trankvila Transo" elstaris kiel la granda gajninto de la unua premio. Ĉi tiu verko ne nur gajnis la admiron de la juĝantaro, sed ankaŭ kaptis la koron de la internacia komunumo. La filmo pritraktas la profundan temon de maljuniĝo, kaptante kaj sentimentajn kaj dramajn momentojn de tiu ĉi universala homa sperto. La titolo mem, "La Trankvila Transo," sugestas la mediteman kaj emocian vojaĝon, kiun ĝi prezentas. Tra zorgeme kreitaj scenoj kaj kun impresa atento al detaloj, la filmo donas voĉon al temoj kiel nostalgio, akcepto, kaj la mistera beleco de la vivo mem. Kvankam mallonga, la filmo sukcesas transdoni profundan mesaĝon: maljuniĝo ne estas nur fizika ŝanĝo, sed ankaŭ spirita transiro, plenplena de signifoj kaj memoroj. Unu el la ĉefaj fortoj de "La Trankvila Transo" estas ĝia kapablo rakonti universalan historion per la unika lenso de Esperanto. La lingvo, kiu simbolas interkompreniĝon...