Pular para o conteúdo principal

Suno feliĉigas printempe



Esperanta Retradio
Anton Oberndorfer

Ĉi tie mi prezentas son- kaj filmdokumentojn en Esperanto.
Vidu la kompletan programliston de la Esperanta Retradio.


(download)


Dum printempo nia humoro plisereniĝas, la vestaĵoj fariĝas pli malpezaj kaj disvastiĝas printempaj sentoj. Respondecas por tio la suno. Se la lumo de nia centra stelo atingas la haŭton, elŝutiĝas feliĉohormonoj. Se la tagoj plilongiĝas kaj la temperaturoj plialtiĝas la homoj strebas al la libera aero. La printempo ŝajnas feliĉigi nin kaj levi ĝenerale nian bonhumoron. Jen kaj jen tiu pli serena humoro estas perceptata kiel printempaj sentoj kun seksaj deziroj. Fakte la radioj de la suno havas variajn efikojn sur la homan korpon kaj psikon.

Se la sunlumo trafas la haŭton de la homo, la korpo elŝutas pli da endorfinoj, do feliĉohormonojn. Unu el ili estas serotonino. La hormono, kiu zorgas pri multaj plurŝtupaj procezoj en la homa korpo, estas ankaŭ nomata aktivechormono aŭ mesaĝa substanco de la feliĉo. Ĝi plialtigas la ĝeneralan bonfarton, reguligas la metabolon kaj forpelas deprimojn kaj timojn. Ĝi ludas ankaŭ rolon ĉe la satiĝa sento, la digestado kaj la agordado de la tagnokta ritmo. Ĝi estas trovebla ankaŭ malaltkvante en nutraĵoj kiel ekzemple bananoj, ananaso kaj ĉokolado. Manko de serotonino kunligiĝas kun deprimoj, senaktivemo kaj senkuraĝeco kaj krome kun supermezura laceco. Paralele al la elŝutado de serotonino pro la plilongiĝantaj tagoj malpliiĝas la melatonino, la dormhormono.

Plua grava substanco kiu helpe de la sunlumo estas formata en la korpo estas la vitamino D. Tiu grupo de substancoj kiu estas antaŭŝtupo de hormono, estas grava por la imunsistemo, la konstruo de la ostoj, la dentoj kaj la muskoloj. Krome ĝi povas efiki prevente kontraŭ kancero kaj kontraŭ longdaŭraj malsanoj kiel osteoporozo. La vitamino D sufiĉe formiĝas en la homa korpo nur se la sunlumo en sufiĉa intenseco trafas sur grandan pecon da haŭto, tio estas en Eŭropo nur dum marto ĝis oktobro kaj precipe dum tagmezo. Nur montri al la suno la vizaĝon kaj la manojn, tio ne sufiĉas ĉar homoj en Eŭropo prefere amasigu iom da provizo je vitamino D en la korpa graso por trapasigi la vintran duonjaron laŭeble sen manko de vitamino D.

Apud la diversaj elŝutoj en la korpo ankaŭ la temperaturoj plialtiĝantaj dum printempo influas la sintenojn kaj kondutojn. La varmo kondukas al sinteno pli malferma, pli malstreĉa kaj pli aktiva kaj al dediĉo por aliaj homoj. Tia sentoplena sinteno denove influas nian medion, la feliĉo infektas aliajn. La ĝenerala belvetera bonfarto ĉe kelkaj homoj eĉ kondukas al pli da seksaj deziroj, al la tiel nomataj printempaj sentoj.

Sed ne nur dum libertempo hela lumo povas esti utila dum printempaj tagoj. Ankaŭ por laboro la efikoj de la sunlumo estas utiligeblaj, ĉar taglumo kun sia vasta lumspektro pruveble akcelas la kapablon koncentriĝi kaj havas pozitivan efikon je la produktiveco de homo.

Por profiti ĉiujn pozitivajn efikojn de printempo oni moviĝu ĉiutage ekstere almenaŭ dum 15 minutoj, tute sendepende ĉu suno videblas aŭ ne.



--
Virtuala Brazila Esperanto-Movado

Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Novaĵoj pri Briksaj landoj en 2025

La BRICS-emblemo en Brazilo en 2025 estos la sumauma-kotonarbo. La brazila registaro publikigis la BRICS-emblemon, kiu estos uzata por la landa  prezidanteco de la unuiĝo en 2025. La emblemo prezentas la sumauma-kotonarbon  kreskantan en Amazono, kiu estas pentrita en la koloroj de la naciaj flagoj de la ŝtatoj  de la BRIKS-unuiĝo.  1. La 1-an de januaro, la prezidanteco de BRICS oficiale transiris de Rusio al Brazilo. Tio estas la dua sinsekva jaro, ke la latinamerika ŝtato fariĝas la centro de altiro por politikistoj de la plej alta nivelo. Plej verŝajne, Rio-de-Ĵanejro iĝos la ĉefurbo de la ĉefa evento, nome  la renkontiĝo je la nivelo de ŝtatestroj. Almenaŭ la ĉefaj eventoj de la G20 en 2024 okazis tie. La pasintan novembron la urbestro de Rio-de-Ĵanejro Eduardo Paes diris, ke li jam proponis al brazila prezidento Luiz Inacio Lula da Silva okazigi tie la Pint-Kunvenon. Cetere, la estro de la brazila Ministerio pri eksterlandaj aferoj Mauro Vieira deklar...

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

La Trankvila Transo: Esperanta Filmo, kiu Kortuŝas kaj Inspiradas

En la lastatempa festivalo de Esperanto-USA, la 5-minuta filmo "La Trankvila Transo" elstaris kiel la granda gajninto de la unua premio. Ĉi tiu verko ne nur gajnis la admiron de la juĝantaro, sed ankaŭ kaptis la koron de la internacia komunumo. La filmo pritraktas la profundan temon de maljuniĝo, kaptante kaj sentimentajn kaj dramajn momentojn de tiu ĉi universala homa sperto. La titolo mem, "La Trankvila Transo," sugestas la mediteman kaj emocian vojaĝon, kiun ĝi prezentas. Tra zorgeme kreitaj scenoj kaj kun impresa atento al detaloj, la filmo donas voĉon al temoj kiel nostalgio, akcepto, kaj la mistera beleco de la vivo mem. Kvankam mallonga, la filmo sukcesas transdoni profundan mesaĝon: maljuniĝo ne estas nur fizika ŝanĝo, sed ankaŭ spirita transiro, plenplena de signifoj kaj memoroj. Unu el la ĉefaj fortoj de "La Trankvila Transo" estas ĝia kapablo rakonti universalan historion per la unika lenso de Esperanto. La lingvo, kiu simbolas interkompreniĝon...