Pular para o conteúdo principal

Dulingveco helpas la cerbon


Posted by  Anton Oberndorfer to Esperanta Retradio

Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Paŭlo Sergio Viana el Brazilo

dulingveco_helpas.mp3Listen on Posterous
Alzheimer-malsano kaj, larĝasence, iom-post-ioma perdo de menskapablo pro aĝo kaj aliaj faktoroj estas relative ofta temo en niaj programeroj de Esperanta RetRadio. Mi mem jam antaŭe parolis pri 'timata germano'. Mi petas pardonon, ke mi revenas al tiu temo, sed la kvanto da sciencaj esploroj kaj informoj pri ĝi estas tiom multa, ke verŝajne niaj aŭskultantoj emas ekscii pli. Precipe se temas pri pozitivaj perspektivoj.

La hodiaŭa bona novaĵo speciale koncernas nin, Esperantistojn. Sciencistoj nun asertas, ke dulingveco donas pli grandan eblecon prokrasti aperon de Alzheimer-malsano. Kanadaj esploristoj eltrovis, ke la cerbo de homo, kiu parolas du lingvojn, estas iom protektata kontraŭ kogna perdo, kaj kontraŭ degeneraj malsanoj. Oni supozas, ke uzado de du lingvoj stimulas cerbajn regionojn, kiuj rilatas al atentokapablo. La koncerna artikolo publikiĝis en la medicinrevuo "Trends in Cognitive Sciences", sub la titolo "Dulingveco: konsekvencoj por la menso kaj por la cerbo". La konkludo estas, ke maljuniĝo de homoj, kiuj flue parolas du lingvojn, estas malpli riska rilate tendencon al malsanoj kiel Alzheimer.

"Dulingveco havas ne tre intensan efikon inter junaj kaj maturaj homoj, sed pli grandan influon dum maljuna aĝo; tion oni nomas 'kogna rezervo' " , diris la aŭtoroj de tiu esploro, el Universitato de York (Kanado). Tiel oni stimulas regionojn en la cerbo, kiuj rilatas al kogna kontrolo. Se oni devas samtempe uzi du lingvojn, la sistemo, kiu kontrolas plenumajn funkciojn en la cerbo devas senĉese aktivi. Tio faciligas koncentriĝon por eviti konfliktojn inter ambaŭ lingvoj. Sekve, dulingveco eble prokrastos je pluraj jaroj eventualan aperon de Alzheimer-malsano.

Tiu grava informo memorigis min pri tre interesa artikolo de Profesoro Humphrey Tonkin, publikigita en la Revuo Esperanto, de Universala Esperanto-Asocio, antaŭ multaj jaroj. Tiam, intuicie, la eminenta Esperantisto proponis, ke oni instruu nian lingvon al maljunaj homoj – kio estus utila por nia movado kaj por la homoj mem. Saĝa konsilo!

Konklude, eble ni rajtas diri, ke se nia Esperanta RetRadio helpas homojn akiri fluecon en la uzado de Esperanto, tiam ĝi certe havas ankaŭ sanigan povon.
_____________________
Aprenda ESPERANTO com um amigo! 
Programa MIA AMIKO... Participe!


Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Novaĵoj pri Briksaj landoj en 2025

La BRICS-emblemo en Brazilo en 2025 estos la sumauma-kotonarbo. La brazila registaro publikigis la BRICS-emblemon, kiu estos uzata por la landa  prezidanteco de la unuiĝo en 2025. La emblemo prezentas la sumauma-kotonarbon  kreskantan en Amazono, kiu estas pentrita en la koloroj de la naciaj flagoj de la ŝtatoj  de la BRIKS-unuiĝo.  1. La 1-an de januaro, la prezidanteco de BRICS oficiale transiris de Rusio al Brazilo. Tio estas la dua sinsekva jaro, ke la latinamerika ŝtato fariĝas la centro de altiro por politikistoj de la plej alta nivelo. Plej verŝajne, Rio-de-Ĵanejro iĝos la ĉefurbo de la ĉefa evento, nome  la renkontiĝo je la nivelo de ŝtatestroj. Almenaŭ la ĉefaj eventoj de la G20 en 2024 okazis tie. La pasintan novembron la urbestro de Rio-de-Ĵanejro Eduardo Paes diris, ke li jam proponis al brazila prezidento Luiz Inacio Lula da Silva okazigi tie la Pint-Kunvenon. Cetere, la estro de la brazila Ministerio pri eksterlandaj aferoj Mauro Vieira deklar...

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

La Trankvila Transo: Esperanta Filmo, kiu Kortuŝas kaj Inspiradas

En la lastatempa festivalo de Esperanto-USA, la 5-minuta filmo "La Trankvila Transo" elstaris kiel la granda gajninto de la unua premio. Ĉi tiu verko ne nur gajnis la admiron de la juĝantaro, sed ankaŭ kaptis la koron de la internacia komunumo. La filmo pritraktas la profundan temon de maljuniĝo, kaptante kaj sentimentajn kaj dramajn momentojn de tiu ĉi universala homa sperto. La titolo mem, "La Trankvila Transo," sugestas la mediteman kaj emocian vojaĝon, kiun ĝi prezentas. Tra zorgeme kreitaj scenoj kaj kun impresa atento al detaloj, la filmo donas voĉon al temoj kiel nostalgio, akcepto, kaj la mistera beleco de la vivo mem. Kvankam mallonga, la filmo sukcesas transdoni profundan mesaĝon: maljuniĝo ne estas nur fizika ŝanĝo, sed ankaŭ spirita transiro, plenplena de signifoj kaj memoroj. Unu el la ĉefaj fortoj de "La Trankvila Transo" estas ĝia kapablo rakonti universalan historion per la unika lenso de Esperanto. La lingvo, kiu simbolas interkompreniĝon...