Pular para o conteúdo principal

Trairejoj por niaj pikaj samurbanoj


Tiun ĉi sonartikolon verkis kaj produktis Gian Piero Savio el Israelo

pikaj_samurbanoj.mp3Listen on Posterous
Unu el korvarmigaj kaj surprizaj vidoj por loĝantoj de multaj urboj en la mondo estas erinacoj, kiuj malrapide kaj trankvile vagadas promenante tra ĝardenoj aŭ parkoj. Sed la urba medio estigas por tiuj pikaj bestetoj ankaŭ multajn obstaklojn, kiel ŝtonajn aŭ brikajn murojn kaj ĉiuspecajn barilojn.


Lastatempe en Anglujo kaj Israelo pormediaj aktivuloj ekkunlaboris por permesi al erinacoj kiel eble plej liberan trairadon en la urbaj kvartaloj. En Anglujo jam ekde unu jaro oni laboradas por projekto nomata "vojetoj por erinacoj", kies celo estas instigi homojn krei por ili liberajn transirejojn. Ĝis nun oni sukcesis krei pli ol 5000 transirejojn tra privataj ĝardenoj en malsamaj partoj de la lando.
 
En Israelo la iniciato naskiĝis dank' al forumo de "loĝantoj por protektado de urba natura medio" en kvartalo de norda Tel-Avivo. Oni nomis la projekton "erinaca nesto" kaj ĝia celo estas konservi kaj krei arbustetajn areojn kun libera aliro por erinacoj. 

En Anglujo oni ekkonsciis pri la malfeliĉa situacio de erinacoj post enketo rivelinta, ke ilia tutlanda loĝantaro malpliĝis je 25% dum la lasta jardeko, ĉefe pro malapero de iliaj naturaj vivareoj. Tiel kreskis ilia dependeco de urbaj areoj, kie ili ankoraŭ povas trovi nutraĵon. Sed la urba medio prezentas ne malmultajn malfacilaĵojn por erinacoj, kiuj estas devigitaj kelkfoje vagi dumnokte ĝis al distanco de du kilometroj por trovi manĝaĵon.

Se la vojo estas blokita pro bariloj sen malfermaĵoj, ili ne povas pluvivi. "Estas agrable havi erinacon en propra ĝardeno, sed se ne estas malfermita koridoro permesanta al ĝi transiri al aliaj ĝardenoj, ĝi ne povos akiri sufiĉe da manĝaĵoj", klarigis la fama reĝisoro de filmoj pri naturo, David Atinboro dum la lastatempa lanĉo de kampanjo por naturkonservada projekto en Anglujo. Li rakontis kiel kutimis nutri per specialaj biskvitoj erinacon sen  kruro, kiu vivis en lia ĝardeno.

La retejo de la Tel-Aviva projekto "erinaca nesto" invitas la posedantojn de ĝardeno forigi ĉiuspecajn barojn sur la vojo de erinacoj kaj malfermi specialajn transirejojn en la bariloj inter la ĝardenoj. Sufiĉas krei breĉojn je diametro de 15 centimetroj forigante suban brikon el muro aŭ tranĉante iom da dratreto. 
Oni ankaŭ konsilas al posedantoj de naĝejo instali kelkajn taŭgain deklivaĵojn tiel, ke erinaco falinta en la akvon povu eliri kaj ne droni.

En la nordaj kvartaloj de Tel-Avivo vivas du specioj de erinacoj: komuna erinaco kaj erinaco de sabloj. La aktivuloj de la porerinaca forumo, varme konsilas anstataŭigon de muroj kaj dratretoj inter privataj ĝardenoj per verdaj heĝoj. Ankaŭ la komunumaj aŭtoritatoj decidis konstrui barilojn kun subaj transirejoj inter publikaj kaj privataj areoj.

Sufiĉe ofte la loĝantoj mem nun savas endanĝerintajn erinacojn kaj portas la vunditajn al veterinara hospitalo, aparte ekde kiam la membroj de la forumo aktive agadas por klarigi al ĉiuj, ke erinacoj tute ne konstituas problemon sed, male, bonege kontribuas al kontrolo de damaĝinsektoj.

--
Virtuala Brazila Esperanto-Movado - Esperanto@Brazilo

Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Novaĵoj pri Briksaj landoj en 2025

La BRICS-emblemo en Brazilo en 2025 estos la sumauma-kotonarbo. La brazila registaro publikigis la BRICS-emblemon, kiu estos uzata por la landa  prezidanteco de la unuiĝo en 2025. La emblemo prezentas la sumauma-kotonarbon  kreskantan en Amazono, kiu estas pentrita en la koloroj de la naciaj flagoj de la ŝtatoj  de la BRIKS-unuiĝo.  1. La 1-an de januaro, la prezidanteco de BRICS oficiale transiris de Rusio al Brazilo. Tio estas la dua sinsekva jaro, ke la latinamerika ŝtato fariĝas la centro de altiro por politikistoj de la plej alta nivelo. Plej verŝajne, Rio-de-Ĵanejro iĝos la ĉefurbo de la ĉefa evento, nome  la renkontiĝo je la nivelo de ŝtatestroj. Almenaŭ la ĉefaj eventoj de la G20 en 2024 okazis tie. La pasintan novembron la urbestro de Rio-de-Ĵanejro Eduardo Paes diris, ke li jam proponis al brazila prezidento Luiz Inacio Lula da Silva okazigi tie la Pint-Kunvenon. Cetere, la estro de la brazila Ministerio pri eksterlandaj aferoj Mauro Vieira deklar...

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

La Trankvila Transo: Esperanta Filmo, kiu Kortuŝas kaj Inspiradas

En la lastatempa festivalo de Esperanto-USA, la 5-minuta filmo "La Trankvila Transo" elstaris kiel la granda gajninto de la unua premio. Ĉi tiu verko ne nur gajnis la admiron de la juĝantaro, sed ankaŭ kaptis la koron de la internacia komunumo. La filmo pritraktas la profundan temon de maljuniĝo, kaptante kaj sentimentajn kaj dramajn momentojn de tiu ĉi universala homa sperto. La titolo mem, "La Trankvila Transo," sugestas la mediteman kaj emocian vojaĝon, kiun ĝi prezentas. Tra zorgeme kreitaj scenoj kaj kun impresa atento al detaloj, la filmo donas voĉon al temoj kiel nostalgio, akcepto, kaj la mistera beleco de la vivo mem. Kvankam mallonga, la filmo sukcesas transdoni profundan mesaĝon: maljuniĝo ne estas nur fizika ŝanĝo, sed ankaŭ spirita transiro, plenplena de signifoj kaj memoroj. Unu el la ĉefaj fortoj de "La Trankvila Transo" estas ĝia kapablo rakonti universalan historion per la unika lenso de Esperanto. La lingvo, kiu simbolas interkompreniĝon...