 | rezigni_pri_salo.mp3Listen on Posterous |
Sonas vere simple: Malpli da salo en la manĝaĵo kaj pli da kalio el freŝaj nutraĵoj povus mondvaste savi milionojn da vivoj. La homoj mortus malpli ofte pro kormalsanoj aŭ pro apopleksio, la kostoj por la sansistemoj malaltiĝus. Tiun rezulton atingis ekspertoj kiuj resumis en tri studaĵoj kiom suferas la sano sub alta konsumo de salo kaj kiun rolon ludas kalio por la sano de la koro.
Laŭ tio multaj sciencaj esploroj pruvas ke malpli alta konsumo de salo povas redukti la sangopremon - kaj kun ĝi la riskon pri ĉiuj sekvaj malsanoj de koro kaj sangocirkulado. Malpli konata estas tamen la signifo de kalio. Sed ankaŭ tiurilate la studaĵoj montras klaran direkton: Kalio laŭ tio efikas precize kontraŭe pri la sano de la koro. Homoj kiuj kun siaj nutraĵoj apenaŭ enprenas al si kalion havas pli ofte altan sangopremon.
En unua studaĵo pri la efiko de salo la sciencistoj resumis la rezultojn de 34 esploroj kun pli ol 3000 plenkreskuloj. Ĉe tio montriĝis ke ĉe homoj kun normala aŭ iom altiĝinta sangopremo jam sufiĉas redukti la salkonsumon dum kvar semajnoj je 4 gramoj. Jam tiam la sangopremo malaltiĝas signife kaj same la risko pri apopleksioj, korinfarktoj kaj aliaj kormalsanoj. Plua studaĵo konfirmis la rezulton. Ĝi samtempe pruvis ke la rezigno pri salo ne efikas negative pri sangograsoj, hormonoj aŭ la funkciado de la renoj.
La Monda Sanorganizo rekomendas ne enpreni al si ĉiutage pli ol 5 gramojn da salo. Krome la organizo celas malaltigi la mondan salkonsumon ĝis la jaro 2025 je 30 procentoj. Tiam laŭ la plano de la Monda Sanorganizo laŭeble multaj homoj konsumu nur po 4 ĝis 5 gramojn ĉiutage. Tio korespondas proksimume al unu pleno da tekulero. Por la aŭtoroj de la studaĵoj tiu celo ne estas sufiĉe ambicia. Laŭ ilia opinio estas dezirinde malaltigi la salkonsumon al ĉiutage 3 gramoj. La esploristoj konkludas ke plej multaj homoj profitus el reduktita enpreno de natrio.
Por tria studaĵo la sciencistoj serĉis en datumbankoj pri publikaĵoj en kunteksto kun la enpreno de kalio kaj la sano. Entute ili trovis 33 esplorojn kun pli ol 128.000 sanaj partoprenintoj. Kiu plialtigas la enprenon de kalio laŭ tiuj rezultoj povas redukti sian sangopremon. Resume alta enpreno de kalio kondukas je 24 procentoj al malpli alta risko pri apopleksio ĉe plenkreskuloj.
Ekzistas ankaŭ indikoj ke kalio pozitive efikas al la sangopremo de infanoj. Sed pri tio ĝis nun apenaŭ disponeblas datumoj. Malfavorajn efikojn de kalio pri sangograsoj aŭ pri la renoj ili ne trovis. Kalion enhavas plej multaj freŝaj fruktoj, same freŝaj legomoj kaj legumenacoj.
Dum niaj antaŭuloj enprenis al si konsiderinde altajn kvantojn da kalio (ĉirkaŭ po 200 milimolojn ĉiutage) la nutraĵo de la moderna socio kun multaj prilaboritaj kaj relative malmultaj freŝaj nutraĵoj enhavas signife malpli de tiu elemento. En multaj landoj la laŭtaksa enpreno de kalio sumiĝas nur je 70 ĝis 80 milimoloj ĉiutage. La esploristoj diras ke iliaj rezultoj montras ke homoj plej multe profitas se ili enprenas al si minimume 90 milimolojn tage.
.... Esperanto, mia lingvo, minha língua!
Esperanto@Brazilo - http://esperanto.brazilo.org
Comentários
Postar um comentário