Pular para o conteúdo principal

Malfacile komprenebla ekonomio


ekonomio_malfacila.mp3Listen on Posterous
La ekonomio estas stranga afero. Estas malfacile kompreni ĝin. Kaj se temas pri la financa sistemo, tiu kompreno estas preskaŭ neebla. En mia vivo ekonomio ludas gravan rolon. Mia faka kleriĝo komenciĝis kiam mi estis 14-jara kaj ekfrekventis la t. n. "komercan akademion", kiu estas 5-jara supra lernejo kiu finiĝas per maturec-ekzameno. Oni ricevas tie jam tre bonan komprenon pri la funkciado de la ekonomio, ĉar oni havas tie kaj teoriajn kaj praktikajn fakojn pri ekonomio kaj kompreneble ankaŭ ĝenerale klerigajn fakojn.
Post tiu lernejo  mi ekstudis entreprenan mastrumadon kaj akiris pli da scio pri la diversaj leĝoj de la ekonomio, ekz. pri la leĝoj de la merkato. Dum tiu tempo mi ja estis ege aktiva esperantisto kaj partoprenis multajn kongresojn kaj renkontiĝojn kaj eĉ akiris ŝtatan diplomon pri instrukapablo de Esperanto. Post miaj universitataj studoj mi fariĝis eksportkomercisto. Tio signifas ke mi laboris en industriaj entreprenoj kiuj eksportadis siajn produktojn al aliaj landoj, foje nur al najbaraj landoj, foje al la tuta mondo. Esperanton mi rekte ne povis uzi en mia profesio, sed ĝi ege helpis al mi akiri la scipovon de multaj aliaj lingvoj.
Mi vojaĝis sufiĉe multe kaj laboris en diversaj industriaj branĉoj. En la komenco estis agrikulturaj maŝinoj aŭ pli precize rikoltmaŝinoj, ekz. t. n. kombajnoj, tio estas maŝinoj por falĉado kaj draŝado de greno. Nome en la urbo Wels okazas ĉiun duan jaron faka foiro por agrikulturaj maŝinoj. La aktuala foiro ĵus finiĝis kaj la ekspoziciantaj firmaoj estis tre kontentaj pri la rezultoj. Nome la agrikulturistoj havas nun sufiĉe da mono por investi en novajn maŝinojn kaj ili vidas ankaŭ bonan perspektivon ĉar en la tuta mondo la prezoj por agrikulturaj produktoj kaj por aliaj krudaj materialoj estas altaj.
Unu kaŭzo estas la kreskanta konsumo en Ĉinio kaj en aliaj evoluantaj landoj kaj alia kaŭzo estas la sekeco kiu trafis vastajn regionojn de Usono kaj tie kaŭzis tre magrajn rikoltojn. Kaj tio estas la paradokso: Tiu sekeco estas forta impulso por la pluevoluigo resp. kreskado de la ekonomio ĉar nun agrikulturo promesas pli da profito kaj do kreas vivenspezon ankaŭ por homoj en landoj kie la produktado estis ĝis nun malforta. La financa krizo havas similan efikon: En Grekio multaj urbanoj reiras al kamparo por tie kultivi ekz. olivojn.
Do la mekanismo estas jena: Kreskado kaŭzas pli altan bezonon. Pli alta bezono kaŭzas malabundon de produktoj. Malabundo plialtigas la prezojn. Pli altaj prezoj instigas al investado en novajn maŝinojn. Novaj maŝinoj produktas pli kaj la maŝinproduktanta industrio vivas pli bone.
Se vi morgaŭ ĝemos pri la pli altaj prezoj por nutraĵoj kaj por benzino, pensu pri tiu mekanismo. Vi eble tiam vidos la aferon per aliaj okuloj. Kaj eble tiam la ekonomio ne plu aperos al vi kiel stranga afero.

--
Esperanto@Brazilo - http://esperanto.brazilo.org
Movimento Virtual de Esperanto no Brasil

Comentários

Postagens mais visitadas deste blog

Novaĵoj pri Briksaj landoj en 2025

La BRICS-emblemo en Brazilo en 2025 estos la sumauma-kotonarbo. La brazila registaro publikigis la BRICS-emblemon, kiu estos uzata por la landa  prezidanteco de la unuiĝo en 2025. La emblemo prezentas la sumauma-kotonarbon  kreskantan en Amazono, kiu estas pentrita en la koloroj de la naciaj flagoj de la ŝtatoj  de la BRIKS-unuiĝo.  1. La 1-an de januaro, la prezidanteco de BRICS oficiale transiris de Rusio al Brazilo. Tio estas la dua sinsekva jaro, ke la latinamerika ŝtato fariĝas la centro de altiro por politikistoj de la plej alta nivelo. Plej verŝajne, Rio-de-Ĵanejro iĝos la ĉefurbo de la ĉefa evento, nome  la renkontiĝo je la nivelo de ŝtatestroj. Almenaŭ la ĉefaj eventoj de la G20 en 2024 okazis tie. La pasintan novembron la urbestro de Rio-de-Ĵanejro Eduardo Paes diris, ke li jam proponis al brazila prezidento Luiz Inacio Lula da Silva okazigi tie la Pint-Kunvenon. Cetere, la estro de la brazila Ministerio pri eksterlandaj aferoj Mauro Vieira deklar...

Programo Mia Amiko: Granda Projekto por Esperantistiĝo en Brazilo

Programo Mia Amiko (PMA) fariĝis unu el la plej gravaj projektoj por disvastigi kaj subteni la uzadon de Esperanto en Brazilo. Ĉi tiu programo ne nur inspiras centojn da homoj lerni la lingvon, sed ankaŭ kreas fortikan komunumon de lernantoj kaj volontuloj, kiuj ĉiutage kunlaboras por antaŭenigi la idealojn de Esperanto. Vasta Programaro por Ĉiuj Niveloj Unu el la ĉefaj avantaĝoj de PMA estas ĝia alirebleco kaj diverseco. La programo proponas kursojn por ĉiuj niveloj, ekde bazaj ĝis progresigaj, donante al lernantoj la ŝancon, paŝon post paŝo, majstri la lingvon. Ĉi tiuj lecionoj estas gvidataj de spertaj instruistoj kaj apogataj de dediĉitaj volontuloj, kiuj certigas, ke ĉiu lernanto ricevas la atenton kaj subtenon, kiujn ili bezonas. La kursoj estas realigitaj rete, kio faciligas la aliron por homoj tra la tuta lando. Lernantoj povas partopreni de la komforto de sia hejmo, kun horaroj adaptitaj al diversaj bezonoj. Tia aliro inkluzivigas ĉiujn interesatojn kaj kreas d...

La Trankvila Transo: Esperanta Filmo, kiu Kortuŝas kaj Inspiradas

En la lastatempa festivalo de Esperanto-USA, la 5-minuta filmo "La Trankvila Transo" elstaris kiel la granda gajninto de la unua premio. Ĉi tiu verko ne nur gajnis la admiron de la juĝantaro, sed ankaŭ kaptis la koron de la internacia komunumo. La filmo pritraktas la profundan temon de maljuniĝo, kaptante kaj sentimentajn kaj dramajn momentojn de tiu ĉi universala homa sperto. La titolo mem, "La Trankvila Transo," sugestas la mediteman kaj emocian vojaĝon, kiun ĝi prezentas. Tra zorgeme kreitaj scenoj kaj kun impresa atento al detaloj, la filmo donas voĉon al temoj kiel nostalgio, akcepto, kaj la mistera beleco de la vivo mem. Kvankam mallonga, la filmo sukcesas transdoni profundan mesaĝon: maljuniĝo ne estas nur fizika ŝanĝo, sed ankaŭ spirita transiro, plenplena de signifoj kaj memoroj. Unu el la ĉefaj fortoj de "La Trankvila Transo" estas ĝia kapablo rakonti universalan historion per la unika lenso de Esperanto. La lingvo, kiu simbolas interkompreniĝon...